Φυσιολογικό vs Παθολογικό άγχος

Κέλλυ Χολέβα (Msc)  

Κλινική Ψυχολόγος -  Ψυχοθεραπεύτρια


Στην εποχή μας, η οικονομική αστάθεια και οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής οδηγούν πολλούς συνανθρώπους μας να βιώνουν έντονο άγχος. 

Το άγχος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ανθρώπου και συνιστά μια κατάσταση εσωτερικής έντασης ή ανησυχίας.

Επηρεάζει το σώμα μας, αλλά και τον τρόπο αντίληψης του εαυτού μας και του κόσμου γύρω μας. 

Χαρακτηρίζεται από την αίσθηση ενός ασαφούς και απροσδιόριστου κινδύνου ή διάχυτου φόβου.

Όταν το άτομο βιώνει άγχος, αισθάνεται ότι απειλείται από κάτι, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να προσδιορίσει επακριβώς σε τι συνίσταται η εν λόγω απειλή. 

Η εκτίμηση της επικινδυνότητας εξαρτάται τόσο από την ίδια την κατάσταση ή γεγονός, όσο και από τη συγκρότηση της προσωπικότητάς του ίδιου του ατόμου, καθώς και την προσωπική του έκθεση σε ανάλογο παρελθοντικό γεγονός. 

Σύμφωνα με τους Kaplan και Sadock, το άγχος ορίζεται ως μια δυσάρεστη ψυχική κατάσταση συνοδευόμενη από σωματικά συμπτώματα, όπως: πονοκέφαλοι, εφίδρωση, ταχυκαρδία και πόνος στο στήθος. 

Διαφορά μεταξύ άγχους και φόβου

Πολλές φορές το άγχος συγχέεται με τον φόβο. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ τους είναι ότι ο μεν φόβος αποτελεί μια αντίδραση σε μια συγκεκριμένη απειλή ή κίνδυνο, ενώ το δε άγχος είναι αόριστο και μη συγκεκριμένο.

Φυσιολογικό άγχος

Το φυσιολογικό άγχος αποτελεί μια έκφραση της ικανότητας του οργανισμού να αντιδρά σε απειλές, την οποία έχουμε κληρονομήσει απ’ τους προγόνους μας, με ζωτική μάλιστα σημασία για την επιβίωσή του είδους. 

Είναι ένας ενστικτώδης μηχανισμός επιβίωσης που μας κινητοποιεί να αντιδράσουμε σε επικίνδυνες καταστάσεις και να προετοιμαστούμε για απαιτητικές περιστάσεις, όπως π.χ. οι εξετάσεις, μια συνέντευξη για δουλειά, η ολοκλήρωση ενός επαγγελματικού project, ο γάμος ή ο ερχομός ενός παιδιού. Μια ζωή δίχως άγχος είναι ίσως μη "ρεαλιστική" ή μη δημιουργική. 

Παθολογικό άγχος

Στον αντίποδα όμως της φυσιολογικής έκφρασης του άγχους, βρίσκεται το παθολογικό άγχος. 

"Το άγχος που μας καθηλώνει". 

Όταν το άγχος γίνεται χρόνιο, επίμονο και υπερβολικά έντονο, τότε μετατρέπεται σε παθολογικό. 

Η διάρκεια, η ένταση και η συχνότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων διαφοροποιούν το φυσιολογικό από το παθολογικό άγχος.

Το παθολογικό άγχος προκαλεί σημαντική ψυχική δυσφορία και δυσχεραίνει τις καθημερινές δραστηριότητες. 

Ο ασθενής αντιμετωπίζει σημαντική δυσκολία στον ύπνο, στη συγκέντρωση και στη μνήμη. Αδυνατεί να ηρεμήσει και βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση και επαγρύπνηση.

Τις περισσότερες φορές αποφεύγει καταστάσεις που του προκαλούν δυσφορία και άγχος, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει προβλήματα στις σχέσεις του με την οικογένεια και τα συγγενικά του πρόσωπα, τους φίλους και την εργασία του.

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες που διεξήχθησαν στον Ελλαδικό πληθυσμό, περίπου 1/10 του πληθυσμού ηλικίας 18-74 ετών παρουσιάζει κάποια μορφή αγχώδους διαταραχής με την πλειοψηφία να είναι γυναικείου φύλου. 

Ως αγχώδης διαταραχή ορίζεται μια χρόνια ψυχική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από επίμονο και υπερβολικό άγχος, χωρίς να εντοπίζονται σαφή οργανικά αίτια. 

Το άτομο βιώνει αυτό το αίσθημα αγχώδους δυσφορίας ως ξένο προς τον εαυτό του και ανεπιθύμητο, ωστόσο η διαταραχή αυτή δεν επηρεάζει δραστικά την αντίληψη της πραγματικότητας ή την αίσθηση της ταυτότητας.

Οι συνηθέστερες αγχώδεις διαταραχές είναι: η Διαταραχή Πανικού, η Αγοραφοβία, η Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους, η Κοινωνική Φοβία, η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες και ειδικές φοβίες (π.χ. υψοφοβία, κλειστοφοβία ή φόβο για συγκεκριμένα ζώα ή ασθένειες).

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα σημάδια του παθολογικού άγχους, τόσο στον εαυτό μας όσο και στους γύρω μας, ώστε να ζητήσουμε έγκαιρα τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου. 

Μην αφήνεις άλλο το άγχος να σε καταβάλλει, να σε πηγαίνει πίσω και να σου καταστρέφει την καθημερινότητά σου.

Με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη, είναι δυνατόν να διαχειριστούμε το άγχος και να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας, τη λειτουργικότητά μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους.

Μην αμελείς άλλο την ψυχική σου υγεία. 

Κάνε το πρώτο βήμα και επικοινώνησε με την ειδικό.

Για πληροφορίες ή ραντεβού, καλέστε άμεσα στο 6981467990 ή στείλτε email στο cholekell@gmail.com ή μήνυμα μέσω του site στην ενότητα Επικοινωνία.